Peterselie

Peterselie. Ik ben er echt dol op. Een heerlijk kruid in bijna alle gerechten. Of je het nu op de worteltjes doet, in een fijne klassieke gremolata, of in een lekkere kruidenboter. Het moet wel vers zijn natuurlijk; anders is er niks aan. Ik heb altijd minstens 2 of  3 struiken staan. In potten in de kruidentuin, in mijn moestuintje en ’s winters op de vensterbank. Echt een onmisbaar keukenkruid!

Peterselie groeit op rijke, vochtige en diep gespitte grond in de volle zon of iets in de schaduw. De plant wordt ongeveer 20 tot 60 centimeter hoog. Het is een waardplant voor rupsen van de boksbaardvlinder en de spurrie-uil. 
In Nederland en koudere streken is het een tweejarig gewas. De plant kan zichzelf uitzaaien of je kunt de zaden oogsten en zelf het volgende jaar weer uitzaaien. De kiemingstijd van het zaad is relatief lang; de zaden vragen een rijke, vochtige grond.

Verse peterselie bevat relatief veel mineralen (met name ijzer en silicium), evenals B-vitaminen en caroteen. Het vitamine C gehalte is uitzonderlijk hoog (80-300 mg per 100 gram). Het gehalte aan vitaminen daalt sterk wanneer peterselie wordt gedroogd. Om dat te voorkomen kan peterselie worden ingevroren.[2]

Er zijn drie soorten peterselie, krulpeterselie, bladpeterselie en wortelpeterselie.

Van wortelpeterseliekun je de penwortel gegeten. Deze wortels zijn zo’n 15 cm lang en zijn door veredeling vlezig en goed eetbaar geworden. Je kunt de wortel o.a. raspen en toevoegen aan salades.

Van de krul- en bladpeterselie wordt het blad gegeten. De bladeren worden veel gebruikt als keukenkruid. Meestal gebeurt dit in rauwe vorm en wordt het vlak voor het serveren toegevoegd omdat het anders te veel van zijn smaak verliest.

De zaden van peterselie kunnen vermalen worden gebruikt als specerij.
Peterselie is een klassiek bestanddeel van een bouquet garni.
Peterselie kan gedroogd worden maar het is gemakkelijk om het in te vriezen en zo behoudt het veel meer smaak.

Peterselie bloeit met schermen van witten bloemen. De bloemen zijn hermafraudiet, ze bevatten zowel de mannelijke als de vrouwelijke delen en worden bestoven door insecten zoals o.a. zweefvliegen. De larven van zweefvliegen eten bladluizen.

Medicinaal

Aan peterselie worden ook al langere tijd geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Het zou onder meer goed zijn voor de nieren. Chinese en Duitse herboristen raden deze thee aan tegen hoge bloeddruk en het wordt gebruikt als menstruatieopwekkend middel. Kruidenthee van peterselie kan worden gebruikt als diureticum.  Cherokee Indianen gebruiken het als tonic ter versteviging van de urineblaas. Aan de andere kant bevat peterselie veel oxaalzuur. Deze verbinding is betrokken bij de vorming van nierstenen.

Geschiedenis

Bij de oude Grieken was peterselie het symbool van de vreugde. De combinatie van peterselie en marjolein werd daar als middel tegen een kater gebruikt.
De Romeinen maakten het kruid populair in heel West-Europa. In de Middeleeuwen werd peterselie gebruikt als groente en werd onder meer verbouwd in de keizerlijke tuinen van Karel de Grote.

De medicinaal actieve stoffen bevinden zich in alle delen van de plant, maar zijn het sterkst geconcentreerd in de etherische olie van de zaden.[5] De belangrijkste stoffen in de etherische olie van peterselie zijn apiol en myristicine.[5] Myristicine is vooral bekend als het psychoactieve bestanddeel van nootmuskaat. In onderzoek bij muizen is een mild sederende werking gevonden van peterselie, wat mogelijk aan de aanwezigheid van myristicine toe te schrijven is.[6]

Overige toepassingen

• Peterselie in de buurt van rozen, verstrekt de geur van de rozen worden en verbetert de gezondheid van de roos.
• Een aftreksel kan worden gebruikt als haarversteviger.
• Ook kan het worden toegevoegd aan een lotion voor een droge huid of om sproeten te verminderen.
• Het kauwen op de rauwe blaadjes verfrist de adem en helpt om de geur van knoflook te verminderen.
• De etherische olie van peterselie wordt soms verwerkt in parfums voor mannen.

Bijzonderheden van Peterselie