Sommige gewassen in de moestuin hebben een gunstige invloed op elkaar, terwijl anderen elkaar gewoonweg niet kunnen verdragen. Het zal duidelijk zijn dat planten met goede buren het beter zullen doen dan die met slechte buren en dus is het handig om daar in de moestuin rekening mee te houden. Bij combinatieteelt plant je dus verschillende gewassen naast of door elkaar. Op die manier profiteer je van de gunstige invloed die de gewassen op elkaar hebben. Je kunt dat doen door groenten in rijen naast elkaar af te wisselen, of door naast een paar rijen van de ene groente één rij van een andere te zetten, of door bepaalde kruiden of bloemen in of vlak naast je groentebed te planten. Bij Velt (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) vind je meer handige tips en info over combinatieteelt.
| Gewas | Goede buur | Slechte buur | Verzorging |
|---|---|---|---|
| AARDAPPELEN | Afrikaantjes, bloemkool, bonen, dille, erwten, knoflook, koolrabi, koolsoorten, maïs, mierikswortel, munt, Oost-Indische kers, pepermunt, sluitkool, spinazie, spruiten, suikermaïs | Framboos, komkommers, pompoenen, selderie, tomaten, ui, zonnebloemen | VEEL mest |
| AARDBEIEN | Kropsla, knoflook, peterselie, prei, radijsjes, stambonen, spinazie, tijm, tomaten, ui en veldsla | Bloemkool, broccoli, komkommer, koolsoorten, spruiten | Gemiddelde mest |
| ANDIJVIE | Koolsoorten, knolvenkel, prei, sluitkool, stokbonen, tomaten, venkel | ||
| ASPERGES | Komkommer, kropsla, peterselie, pluksla, tomaten | Knoflook, uien | |
| BLEEKSELDERIJ | |||
| BIETJES | Dille, knoflook, komkommer, koolrabi, koolsoorten, koriander, uien, stambonen | Aardappels, spinazie, stokbonen | Weinig/geen mest |
| BONEN | Aardappels, bieten, bonenkruid, komkommer, koolrabi, koolsoorten, kropsla, selderij, tomaten | Erwten, knoflook, knolvenkel, prei, uien | Weinig/geen mest |
| COURGETTES EN POMPOENEN | Maïs, Oost-Indische kers, sla, stokbonen, uien | Aardappels, komkommer | VEEL mest |
| ERWTEN | Bieten, bonen, courgettes, dille, knolvenkel, komkommer, koolrabi, koolsoorten, kropsla, radijs, wortels | Aardappels, bonen, knoflook, prei, uien | Weinig/geen mest |
| KOOL | Aardappels, andijvie, bieten, dille, erwten, kamille, koriander, kropsla, pepermunt, pluksla, prei, spinazie, tomaten, OI kers, vergeetmijnietje | Aardbeien, mosterd, knoflook, uien | VEEL mest |
| KNOFLOOK | Aardbeien, bieten, frambozen, lelies, rozen, tomaten, vruchtbonen, wortels | Erwten, koolsoorten, stokbonen | Gemiddelde mest |
| KNOLVENKEL | Dille, komkommer, kool, koriander, kropsla, pluksla, veldsla, witlof | Bonen, tomaten | |
| KOMKOMMER | Bonen, bieten, dille, erwten, knolvenkel, kool, koriander, kropsla, maïs, prei, selderie, uien | Aardappel, radijsjes, tomaten | VEEL mest |
| KOOLRABI | Aardappel, asperges, bietjes, bonen, erwten, kropsla, selderie, spinazie | ||
| MAIS | Aardappels, bonen, courgettes, komkommer, kropsla, pompoen, tomaten | Bieten, selderie | |
| PAPRIKA’S | Basilicum (weert spintmijt, muggen, vliegen en luizen) | Gemiddelde mest | |
| PEPERS | Basilicum (zou de smaak van tomaten bevorderen en voor een betere opbrengst zorgen, verjaagt muggen en vliegen) Goudsbloemen (hebben een schonende werking op de grond en helpt tegen schadelijke aaltjes (nematoden) Kool (omdat de geur van tomatenplanten het koolwitje kan weren) | Aardappelen (omdat beide gevoelig zijn voor Phytophthora – aardappelziekte) Mais (omdat beide gevoelig zijn voor korenoorworm (een larve van een bepaald soort nachtuil) | Gemiddelde mest |
| PREI | Erwten, koolrabi, koolsoorten, kropsla, Oost-Indische kers, selderie, uien, wortels | Bonen, erwten | VEEL mest |
| RAAPSTEEL | Weinig/geen mest | ||
| RADIJS | Bonen, erwten, koolrabi, peterselie, kropsla, Oost-Indische kers, snijbiet, spinazie, tomaten, wortels | Komkommer | Weinig/geen mest |
| RUCOLA | vergeet-mij-nietje, Oost-Indische kers (trekt koolwitje en luizen aan en houdt ze dus weg van je koolplanten) aardappels, andijvie, bieten, dille, erwten, kamille, koriander, prei, spinazie, tomaten, selderij | Weinig/geen mest | |
| SLA | kool, prei, Munt (weert slakken), Knoflook (weert luizen), Komkommerkruid (trekt lieveheersbeestjes aan die luizen eten), aardbeien, dille, radijs, rode biet, tuinboon, tomaat, wortel | peterselie, selderij | |
| SELDERIJ | Bloemkool, kamille, komkommer, koolrabi, koolsoorten, prei, stambonen, tomaten | Aardappel, kropsla, maïs | |
| SNIJBIET | Koolsoorten, radijs, wortels | Gemiddelde mest | |
| SPINAZIE | Aardappels, aardbeien, bieten, koolrabi, koolsoorten, radijs, stokbonen, tomaten | Gemiddelde mest | |
| TOMATEN | enkelbloemige Afrikaantje, sla, peterselie, prei, radijs, spinazie, ui, wortels, Basilicum (betere smaak en opbrengst, verjaagt muggen en vliegen), Goudsbloemen (schonende werking op de grond en helpt tegen schadelijke aaltjes (nematoden), Kool (weert koolwitje) | Aardappels, radijs, venkel, mais, koolrabi, komkommer | Gemiddelde mest |
| UIEN | wortel (weert uienvlieg), aardbeien, bieten, bonenkruid, dille, kamille, komkommer, witlof, wortels | asperges, bonen, stambonen, erwten, koolsoorten | Weinig/geen mest |
| WORTELEN | Uien (weert wprtelvlieg), prei, knoflook, bieslook (omdat de geur de wortelvlieg weert), aardbei, bonen, dille, erwten, kool, sla, snijbiet, tomaten, witlof Rozemarijn (weert de wortelvlieg) Salie (weert de wortelvlieg) Radijs (mengen met wortelzaden, als markering, kiemt sneller, maakt de grond luchtig voor de worteltjes, kan geoogst worden wanneer worteltjes nog verder moeten groeien) | Pastinaken (omdat ze beide gevoelig zijn voor dezelfde ziekten en plagen), bieten | Weinig/geen mest extra kali |
Bemesting
- Vruchtgewassen vragen relatief veel mest.
- Peulgewassen vragen weinig of geen mest.
- Knol-, bol-, wortel-gewassen hebben een gift kali nodig.
- Bladgewassen hebben relatief veel stikstof nodig.
Populaire combinaties
- Maïs, bonen en pompoen vormen een goede combinatie. De maïs ondersteunt de bonen, terwijl de bonen stikstof uit de lucht vastleggen en de bodem verrijken. De pompoen verspreidt zich over de grond, waardoor onkruid wordt onderdrukt en vocht wordt vastgehouden.
- Basilicum en tomaten: basilicum helpt de groei van tomaten te bevorderen en versterkt hun smaak. Ook houdt basilicum insecten op afstand die tomaten kunnen aantasten.
- Uien en wortel: deze combinatie is een win-win. Uien stoten plagen af die wortelen kunnen beschadigen, terwijl wortelvliegen de geur van uien niet kunnen waarderen.
- Kool en dille: dille trekt nuttige insecten aan die koolplagen zoals koolwitjes afweren.
- Zet alsem bij bessenstruiken tegen roest.
- Herfstprei kan goed naast winterwortelen en knolselderij.
- Zaai om de paar rijen aardappelen een rij erwten of bonen. Zij zorgen voor stikstof in de grond.
- Zaai hysop vlak bij een wijnrank voor een rijke oogst
- Plant uien tussen de aardbeien tegen vruchtrot. Strooi koffiedik tussen de aardbeiplanten om de grootte, smaak en kleur van de aardbeien te bevorderen.
- Plant knoflook bij rozen om de rozengeur te versterken.
Groenten en kruiden die niet bij elkaar kunnen:
- Aardappels, radijs, venkel en koolrabi passen niet bij tomaat.
- Bloemkool en spinazie hebben een hekel aan elkaar.
- Alsem kan niet bij groente of kruiden.
- Dille kan niet bij venkel. Ze zal de anijssmaak van venkel aannemen.
- Zet geen peterselie bij selderij of sla. Ze zullen beide verpieteren.
- Zet geen courgettes in de buurt van sierkalebassen. Er kan dan kruisbestuiving optreden, waardoor de vruchten van de courgette niet eetbaar zijn.
- Bonen groeien niet als ze in de buurt van uien, sjalotten of knoflook staan.
- Bloemkool kan niet geplant worden waar eerst spinazie heeft gestaan.