Tomaat

Tomaten vind ik heerlijke planten om zelf te kweken! Ze ontkiemen snel, groeien als een dolle en als je er een beetje redelijk voor zorgt, belonen ze je de hele zomer en herfst met bergen heerlijke tomaatjes. 

De van oorsprong tropische tomatenplant komt uit Zuid-Amerika. In de zestiende eeuw werd de tomaat meegenomen door ontdekkingsreizigers. In de Zuid-Europese keuken werd de smakelijke vrucht al snel heel populair. Pas in de 19e eeuw werd de tomaat ook in onze noordelijke streken bekender en pas in het begin van de 20e eeuw kwam de teelt van tomaten op gang in Nederland. 

Zelf tomaten telen:

• Voorzaaien:  Zaai tomaten binnen op een warme, niet te lichte plaats vanaf half maart tot half april in trays met zaaigrond (²/₃ de potgrond, ¹/₃ zand), 
• Verpotten: Zet de zaailingen, zodra ze 4 blaadjes hebben, in grotere potjes met goede moestuingrond. Eventueel kun je wat zand door de aarde mengen voor de afwatering.
• Binnen opkweken: Zet de zaailingen op een zo licht mogelijke en koele standplaats om te voorkomen dat het lange slapjanussen worden; dagtemperatuur ca. 12 tot 16°C,  niet lager dan 7°C , want dan loop je kans op een groeistilstand. Als ze iets groter zijn gegroeid, zet ik er altijd een lange satéprikker bij en daar bind ik de plantjes losjes aan vast met boterhamzakjesbindertjes.
• Uitplanten: Pas na IJsheiligen (half mei), als de vorst echt geweken is, plant ik de jonge tomatenplantjes buiten uit in bakken, potten of moestuin, nadat ik ze eerst een paar dagen steeds wat langer hebt laten wennen aan het buitenleven. Plant ze bij droog maar niet te zonnig weer en geef ze een flinke plens water. Zet er meteen een grotere stok bij en bind je tomatenplant daar losjes aan vast. Tomaten hebben een echt voedselrijke, vochtige bodem nodig en een beschutte, warme, zonnige plaats. Ze groeien ook goed in een kas of serre. Let in ieder geval wel goed op het weer, want ze kunnen best tegen een nachtje kou, maar bij een hele week koud weer en nachttemperaturen rond het vriespunt, stoppen ze vaak met groeien en gaat het blad blauw (van de kou) verkleuren. Maar wees ook niet te bang: jonge tomatenplanten zijn sterk en herstellen snel. 
• Verzorging: Geef de eerste weken regelmatig water, zodat ze snel veel plant en wortels maken. Later hebben ze minder water nodig; dan stimuleer je de wortels om te groeien en zelf op zoek te gaan naar vocht en voeding. Laat de planten nooit uitdrogen, want dat verhoogt de kans op neusrot, maar geef ook niet teveel water want dat zorgt voor het barsten van de rijpe tomaten. Oftewel; geef voldoende water, zorg dat de grond altijd vochtig is maar nooit kletsnat en ook nooit uitdroogt. Als het een langere periode slecht weer is, voorzie ik ze altijd van de nodige beschutting in de vorm van een hekwerkje met dakje bedekt met (bewaard) bubbeltjesfolie en/of dikke plastic zakken. 
• oogsten in juli t/m oktober.

Tomaten stekken schijnt ook heel gemakkelijk te zijn. Je stekt de dieven van de tomatenplant, dus uiteindelijk stek je van afval; het is gratis, het kost de plant weinig tot geen extra energie en het verzwakt haar dus ook niet. Het is dus een prima manier om van 1 plant aan meerdere planten te komen.

Tomaten weetjes

• De tomaat is culinair gezien een groente.
• Tomaten verliezen hun smaak bij een lagere temperatuur dan 8 °C, dus ook als ze in de koelkast bewaard worden.
• De rijpe vrucht is heel gezond. Tomaten bevatten veel vitamine C, carotenen, vitamine B1, vitamine B2 en vitamine B6 en de mineralen kalium, fosfor en magnesium.
• De tomaat bevat de  kleurstof lycopeen, die de menselijke cellen kan beschermen tegen de nadelige invloeden van stikstofdioxiden die onder meer in tabaksrook en in uitlaatgassen voorkomen. Lycopeen speelt mogelijk ook een rol bij bescherming tegen kanker. Het behoort tot de plantenkleurstoffen die bekendstaan als de zogenaamde carotenoïden.
• De onrijpe vrucht, het blad en de stengel zijn giftig, net zoals bij aardappel-, aubergine- en paprikaplanten. De plant hoort tot het geslacht nachtschade. De gifstof in deze plant heet tomatine. Deze stof wordt door de plant geproduceerd als afweerstof tegen allerlei ziekteverwekkers en is ook giftig voor de mens. Bij het rijpen van de vrucht verdwijnt de gifstof hieruit, hierdoor wordt de vrucht eetbaar maar ook gevoeliger voor schimmels en bacteriën. 
• Alles over het kweken van tomaten (en nog veeeeeel meer leuks) vind je op Diana’s mooie moestuin, 1 van mijn favoriete moestuin websites.

Bijzonderheden van Tomaat